Skręcenie stawu, potocznie nazywane „skręceniem kostki” lub nadgarstka, to jeden z najczęstszych urazów, z jakimi spotykamy się w codziennym życiu. Wystarczy chwila nieuwagi na nierównym chodniku, niefortunny krok podczas uprawiania sportu czy poślizgnięcie się, aby doszło do bolesnego uszkodzenia. Standardowe postępowanie, czyli chłodzenie, unieruchomienie i odpoczynek (tzw. protokół RICE/PRICE), jest kluczowe w pierwszej fazie, ale co dalej? Nowoczesna fizjoterapia pokazuje, że aby w pełni i bezpiecznie wrócić do sprawności, kluczowa jest wczesna i celowana interwencja. W Gabinecie Fizjoterapii Dariusz Chrzan w Wieluniu specjalizujemy się w terapii manualnej, która jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi w leczeniu skręceń i minimalizowaniu ryzyka powikłań.
Skręcenie to uraz, w którym dochodzi do przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchu w stawie. W efekcie, uszkodzeniu ulegają struktury stabilizujące ten staw, czyli torebka stawowa i więzadła. W zależności od siły urazu, mówimy o:
Skręceniu I stopnia (lekkim): Naciągnięcie więzadeł bez ich przerwania. Objawia się niewielkim bólem i obrzękiem.
Skręceniu II stopnia (umiarkowanym): Częściowe przerwanie włókien więzadłowych. Ból jest silniejszy, pojawia się obrzęk, zasinienie i częściowa niestabilność stawu.
Skręceniu III stopnia (ciężkim): Całkowite przerwanie więzadeł. Towarzyszy mu silny ból, duży obrzęk, krwiak i wyraźna niestabilność stawu. Wymaga pilnej konsultacji lekarskiej, a czasem interwencji chirurgicznej.
Niezależnie od stopnia urazu, organizm uruchamia proces zapalny – pojawia się ból, obrzęk, zaczerwienienie i ograniczenie ruchomości. To naturalna reakcja, ale jeśli proces gojenia nie będzie odpowiednio pokierowany, może prowadzić do powstawania zrostów, ograniczenia ruchomości i przewlekłej niestabilności. I tu właśnie z pomocą przychodzi terapia manualna.
Terapia manualna to specjalistyczna metoda fizjoterapii, w której terapeuta wykorzystuje swoje dłonie do diagnozowania i leczenia dysfunkcji narządu ruchu. W przypadku skręceń, jej rola jest nie do przecenienia i obejmuje kilka kluczowych obszarów na różnych etapach gojenia.
Wbrew powszechnym mitom, praca z pacjentem może zacząć się bardzo wcześnie. Oczywiście, terapeuta nie będzie pracował bezpośrednio na uszkodzonym stawie, ale skupi się na:
Drenażu limfatycznym: Delikatne techniki manualne mające na celu zredukowanie obrzęku i krwiaka. Szybsze usunięcie opuchlizny zmniejsza ból i przyspiesza gojenie, ponieważ umożliwia lepszy dopływ krwi z tlenem i składnikami odżywczymi.
Pracy na sąsiednich stawach: Uraz jednego stawu powoduje kompensacje w innych. Fizjoterapeuta zadba o prawidłową ruchomość stawów powyżej i poniżej miejsca urazu (np. przy skręceniu kostki będzie pracował ze stawem kolanowym i stawami stopy), aby zapobiec wtórnym problemom.
To kluczowy moment, w którym terapia manualna pokazuje swoją pełną moc. Celem jest przywrócenie pełnej funkcji stawu i zapobieganie powikłaniom. Stosowane techniki to:
Mobilizacje stawowe: Precyzyjne, powtarzalne ruchy wykonywane przez terapeutę, które mają na celu przywrócenie prawidłowej „gry stawowej”. Po urazie i okresie unieruchomienia stawy często stają się sztywne. Mobilizacje w bezpieczny sposób odzyskują utracony zakres ruchu, odżywiają chrząstkę stawową i zapobiegają zrostom.
Terapia tkanek miękkich: Skręcenie to nie tylko uraz więzadeł. Uszkodzeniu ulegają też mięśnie, ścięgna i powięź. Specjalistyczny masaż w Wieluniu w formie terapii tkanek głębokich, rozluźniania mięśniowo-powięziowego czy technik uwalniania punktów spustowych jest niezbędny. Doświadczony masażysta Wieluń, jakim jest wykwalifikowany fizjoterapeuta, potrafi zlikwidować nadmierne napięcia, opracować blizny i przywrócić tkankom elastyczność.
Neuromobilizacje: Podczas urazu może dojść do podrażnienia lub „przyklejenia” nerwów do otaczających tkanek. Techniki neuromobilizacji delikatnie „uwalniają” nerwy, co likwiduje objawy takie jak drętwienie czy mrowienie.
Odbudowa propriocepcji (czucia głębokiego): Po skręceniu uszkodzone zostają receptory w więzadłach i torebce stawowej, które informują mózg o pozycji stawu. Terapia manualna, połączona z odpowiednimi ćwiczeniami (np. na niestabilnym podłożu), pomaga „przeprogramować” układ nerwowy i przywrócić kontrolę nad stawem, co jest kluczowe w profilaktyce kolejnych urazów.
Wielu pacjentów bagatelizuje skręcenia, licząc, że „samo przejdzie”. Niestety, nieprawidłowo leczony uraz często prowadzi do poważnych konsekwencji:
Przewlekła niestabilność stawu: Osłabione i nieprawidłowo wygojone więzadła nie są w stanie efektywnie stabilizować stawu, co prowadzi do jego „uciekania” i nawracających skręceń.
Ograniczenie zakresu ruchu: Zrosty i przykurcze w obrębie torebki stawowej mogą trwale ograniczyć ruchomość.
Przewlekły ból: Nieprawidłowe obciążanie stawu i nadmierne napięcie tkanek prowadzi do chronicznych dolegliwości bólowych.
Wcześniejsze zmiany zwyrodnieniowe: Niestabilny i źle funkcjonujący staw jest bardziej podatny na rozwój choroby zwyrodnieniowej.
Profesjonalna rehabilitacja pod okiem fizjoterapeuty, takiego jak Dariusz Chrzan w Wieluniu, to inwestycja w przyszłość stawu. Kompleksowe podejście, łączące terapię manualną, fizykoterapię i indywidualnie dobrane ćwiczenia, to najszybsza i najbezpieczniejsza droga do odzyskania pełnej sprawności i uniknięcia powikłań. Nie pozwól, by pozornie błahy uraz stał się przewlekłym problemem – działaj szybko i skutecznie.
